Wat levert ontwerpen voor inclusie op?
Digitale uitsluiting leidt tot sociale uitsluiting. Ontwerpen voor inclusie is daarom geen luxe, maar een noodzaak. Het levert enorm veel op, voor mensen individueel én voor de samenleving als geheel.
Wat het oplevert voor mensen zelf:
- Zelfstandig je zaken kunnen regelen
- Minder frustratie en stress
- Diensten die passen bij jouw situatie
- Gevoel dat je ertoe doet
Wat het oplevert voor de samenleving:
- Niemand wordt buitengesloten
- Meer vertrouwen in de overheid
- Sterkere sociale samenhang
- Gelijke kansen voor iedereen
Een andere manier van kijken
Inclusief ontwerpen gaat niet om mensen digitaal vaardiger maken. Het gaat erom dat de je begrijpt wat mensen nodig hebben en daarop inspeelt. Het gaat er dus om dat je zelf als organisatie mensvaardiger wordt. Kortom, inclusie start bij inzicht in jezelf als organisatie: wat is jouw perspectief, en hoe verschilt dat van de mensen die je helpt? Pas dan kun je écht aansluiten.
Inclusief ontwerpen en de Nederlandse Digitaliseringsstrategie (NDS)
Ook de Nederlandse Digitaliseringsstrategie (NDS) uit 2025 benoemt het expliciet: dienstverlening moet aansluiten bij de leefwereld van mensen. Eén overheid, waar je altijd bij de juiste deur terecht komt. Zonder inclusief ontwerpen lukt dat niet. Dan blijven groepen mensen achter.
Draagvlak voor inclusief ontwerpen
Wil je dat jouw organisatie meer aandacht heeft voor inclusief ontwerpen? Toon échte verhalen van mensen. Dat maakt namelijk het abstracte concreet. En maak mensen bewust. Speel bijvoorbeeld de serious game Optimaal Digitaal.
Als je aan de slag gaat met inclusief ontwerpen, bedenk dan:
- Begin bij de basis. Maak eerst de dienstverlening zelf goed, voordat je gaat digitaliseren. Betrek gebruikers vanaf het begin.
- Ingewikkeld beleid leidt tot ingewikkelde dienstverlening. Digitaliseren lost dat niet gegarandeerd op. Vereenvoudiging wél.
- Het kost tijd. Kwetsbare groepen betrekken vraagt om investering. Maar het is de enige manier om te begrijpen wat ze nodig hebben.
- Maak het structureel. Neem inclusie op in interne opleidingen en de dagelijkse praktijk van je organisatie.
Kortom, een andere houding
Inclusieve dienstverlening sluit aan bij de leefwereld van mensen. Het houdt rekening met een enorm breed scala aan emoties en omstandigheden. Dat vraagt een andere houding: geduldig, begripvol en dienstverlenend. Online én offline. Zo werk je aan dienstverlening die werkt voor iedereen. De Toolkit Inclusie helpt je daar stap voor stap bij.